ΤΟ ΣΥΜΦΩΝΟ ΣΥΜΒΙΩΣΗΣ ΕΝΩΠΙΟΝ ΣΥΜΒΟΛΑΙΟΓΡΑΦΟΥ
Σύμφωνα με τον Ν. 4356/2015 όπως αυτός έχε τροποποιηθεί με τους Ν. 4387/2016 και Ν. 4934/2022
1. Ποιοι μπορούν να συνάψουν σύμφωνο συμβίωσης:
Ετερόφυλα ή ομόφυλα ζευγάρια ενηλίκων, με πλήρη δικαιοπρακτική ικανότητα. Δεν επιτρέπεται η σύναψη συμφώνου συμβίωσης: α) αν υπάρχει γάμος ή σύμφωνο συμβίωσης των ενδιαφερομένων προσώπων ή του ενός από αυτά, β) μεταξύ συγγενών εξ αίματος σε ευθεία γραμμή απεριόριστα και εκ πλαγίου μέχρι και τον τέταρτο βαθμό, καθώς και μεταξύ συγγενών εξ αγχιστείας σε ευθεία γραμμή απεριόριστα, γ) μεταξύ εκείνου που υιοθέτησε και αυτού που υιοθετήθηκε. Στις περιπτώσεις αυτές, όπως και στην περίπτωση εικονικότητας, το συναφθέν σύμφωνο συμβίωσης είναι άκυρο.
2. Τι είναι το σύμφωνο συμβίωσης – τι ρυθμίζει:
Πρόκειται για συμφωνία, με την οποία τα μέρη ρυθμίζουν τη συμβίωσή τους. Ειδικότερα, ρυθμίζονται οι προσωπικές (όπως υποχρέωση για συμβίωση, επώνυμο, κ.α.) και οι μη προσωπικές-περιουσιακές (όπως ρύθμιση κοινού βίου, κοινή συμβολή στις οικογενειακές ανάγκες, δικαίωμα διατροφής, χρήση οικογενειακής στέγης, κατανομή κινητών, μέτρο αμοιβαίας ευθύνης, περιουσιακή αυτοτέλεια των συμβιούντων, διαχείριση περιουσίας, αξίωση συμμετοχής στα αποκτήματα, σύμβαση κοινοκτημοσύνης κ.α.) σχέσεις των συμβιούντων μεταξύ τους, το επώνυμο των τέκνων, η άσκηση της γονικής μέριμνας, κληρονομικά δικαιώματα. Στα περισσότερα εκ των ανωτέρω εφαρμόζονται αναλογικά οι διατάξεις του Αστικού Κώδικα που αφορούν τους συζύγους. Τόσο για τα κληρονομικά, όσο και για τα κοινωνικά και ασφαλιστικά δικαιώματα, καθώς επίσης και για τις παροχές, προβλέπεται πλήρης εξομοίωση με τα αντίστοιχα δικαιώματα των συζύγων.
Το σύμφωνο συμβίωσης γεννά, όπως και ο γάμος (κατ’ άρθρο 1466 επ. ΑΚ) τεκμήριο πατρότητας του τέκνου που γεννήθηκε κατά τη διάρκεια του συμφώνου συμβίωσης ή τριακόσιες (300) μέρες από τη λύση ή την ακύρωσή του.
Η ύπαρξη συμφώνου συμβίωσης συνιστά κώλυμα (άρθρο 1354 ΑΚ) για τη σύναψη γάμου ενός εκ των συμβιούντων με τρίτο πρόσωπο. Πρέπει ο ενδιαφερόμενος να λύσει το σύμφωνο συμβίωσης και μετά να συνάψει τον γάμο. Εάν τα μέρη που συνήψαν σύμφωνο συμβίωσης επιθυμούν να συνάψουν γάμο μεταξύ τους, το πρώτο λύεται αυτοδικαίως.
Η σύναψη συμφώνου συμβίωση συνεπάγεται τη δημιουργία κοινής οικογενειακής μερίδας των συμβιούντων προσώπων στην Ελλάδα. Ωστόσο, τα περιουσιακά δικαιώματα και το δικαίωμα διατροφής, τα οποία ισχύουν για άτομα που έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης δεν εφαρμόζονται με τον ίδιο τρόπο σε όλες τις χώρες της ΕΕ. Συνεπώς, τα δικαιώματα που έχετε σε μια χώρα βάσει του συμφώνου συμβίωσης μπορεί να είναι πολύ διαφορετικά σε μια άλλη!
Ενημερωθείτε για το ποιας χώρας η νομοθεσία εφαρμόζεται στην περίπτωσή σας – γιατί αυτό έχει σημαντικές συνέπειες στα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις σας ως καταχωρισμένων (δηλωμένων) συντρόφων.
3. Ποια είναι η διαδικασία σύναψης:
Το σύμφωνο συμβίωσης καταρτίζεται αυτοπροσώπως (δε χωρεί πληρεξουσιότητα) και υποχρεωτικώς με συμβολαιογραφικό έγγραφο.
Η ισχύς του Συμφώνου αρχίζει από την κατάθεση του συμβολαιογραφικού εγγράφου στο αρμόδιο Ληξιαρχείο, η προθεσμία της οποίας διαφέρει ανάλογα με το εκάστοτε κατά τόπον Ληξιαρχείο. Δυνατότητα δήλωσης του συμφώνου συμβίωσης στο Ληξιαρχείο παρέχεται σε οποιονδήποτε εκ των συμβληθέντων.
Δεν είναι υποχρεωτική η παράσταση δικηγόρου.
4. Σύναψη συμφώνου συμβίωσης από αλλοδαπό τρίτης χώρας (εκτός Ε.Ε.):
Ο/η αλλοδαπός/-ή θα πρέπει να είναι εφοδιασμένος αφενός με διαβατήριο σε ισχύ και αφετέρου με θεώρηση εισόδου (Visa) οποιουδήποτε τύπου ή να κατέχει άδεια διαμονής εν ισχύ, καθόσον σύμφωνα με το άρθρο 27 του Ν. 4251/2014, «Κατά την κατάρτιση συμβολαιογραφικών πράξεων, στις οποίες συμβαλλόμενοι ή συμμετέχοντες καθ’ οιονδήποτε τρόπο είναι πολίτες τρίτων χωρών, που παρίστανται αυτοπροσώπως ή δηλώνουν κατοικία ή διαμονή στην ημεδαπή, οι συμβολαιογράφοι υποχρεούνται να διαπιστώνουν ότι αυτοί έχουν θεώρηση εισόδου ή άδεια διαμονής ή βεβαίωση της παραγράφου 7 του άρθρου 8 και της παραγράφου 6 του άρθρου 9 και να προβούν σε σχετική μνεία στην πράξη τους».
5. Πώς λύεται το σύμφωνο συμβίωσης:
Το σύμφωνο συμβίωσης λύεται: α) με συμφωνία των μερών, που γίνεται αυτοπροσώπως (δε χωρεί πληρεξουσιότητα) με συμβολαιογραφικό έγγραφο, β) με μονομερή συμβολαιογραφική δήλωση (εφόσον έχει επιδοθεί προηγουμένως με δικαστικό επιμελητή πρόσκληση για συναινετική λύση στο άλλο μέρος και έχουν παρέλθει τρεις (3) μήνες από την επίδοσή του) και γ) αυτοδικαίως, αν συναφθεί γάμος μεταξύ των μερών.
Η λύση του συμφώνου συμβίωσης ισχύει από την κατάθεση αντιγράφου του συμβολαιογραφικού εγγράφου που περιέχει τη συμφωνία ή τη μονομερή δήλωση στο Ληξιαρχείο όπου είχε καραχωρισθεί και η σύστασή του. Δεν υπάρχει προθεσμία εντός της οποίας πρέπει να κατατεθεί το σχετικό συμβολαιογραφικό έγγραφο στο Ληξιαρχείο – όσο δεν κατατίθεται αυτό το αντίγραφο, το σύμφωνο συμβίωσης εξακολουθεί να ισχύει. Δυνατότητα καταχώρισης της λύσης στο Ληξιαρχείο παρέχεται σε οποιονδήποτε εκ των συμβληθέντων.
6. Τι ισχύει για όσους συνήψαν σύμφωνο συμβίωσης υπό το καθεστώς του προγενέστερου Ν. 3719/2008:
Αν τα μέρη έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης μεταξύ τους κατά τις διατάξεις του Ν. 3719/2008 δεν μπορούν να υπογράψουν νέο σύμφωνο συμβίωσης, το οποίο να διέπεται από τις διατάξεις του Ν. 4356/2016. Το μόνο δικαίωμα που τους παρέχει ο Ν. 4356/2016 είναι να υπαγάγουν το ήδη υπάρχον σύμφωνό τους, οπότε και θα πρέπει να ακολουθήσουν την ίδια ως άνω διαδικασία, δηλαδή να υπογράψουν συμβολαιογραφική πράξη, αντίγραφο της οποίας θα καταχωρίσουν στο ειδικό βιβλίο του Ληξιαρχείου, όπου είχε καταχωρισθεί και η σύσταση του συμφώνου.
7. Πώς να ξεκινήσω – τι δικαιολογητικά χρειάζεται να προσκομίσω:
Εάν επιθυμείτε να συνάψετε σύμφωνο συμβίωσης θα χρειαστεί να επικοινωνήσετε μαζί μας, προκειμένου να προσδιορίσουμε το περιεχόμενο του συμφώνου συμβίωσης, σύμφωνα με τις ανάγκες σας. Αφού συντάξουμε το σχέδιο, θα σας το αποστείλουμε για τυχόν παρατηρήσεις σας και στη συνέχεια θα κλείσουμε ραντεβού για την υπογραφή του.
Για τη σύνταξη της συμβολαιογραφικής πράξης θα χρειαστούμε και για τα δύο συμβαλλόμενα μέρη τα ακόλουθα: ταυτότητα/διαβατήριο, διεύθυνση μόνιμης κατοικίας, αριθμό Δημοτολογίου, Αριθμό Φορολογικού Μητρώου (Α.Φ.Μ.) και Δ.Ο.Υ., Αριθμό Μητρώου Κοινωνικής Ασφάλισης (Α.Μ.Κ.Α.), πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης, καθώς και αναφορά του συνταξιοδοτικού φορέα ασφάλισης και το επάγγελμα.
Χρήσιμοι Σύνδεσμοι: